4 bước ủ vỏ cà phê làm phân bón – Áp dụng là thành công

Nếu bà con vẫn chưa biết xử lý vỏ cà phê để ủ làm phân bón thì có lẽ bà con đang bỏ lỡ cơ hội vàng để cải thiện chất lượng đất và nâng cao năng suất cây trồng. Vỏ cà phê không chỉ là nguồn dinh dưỡng hữu cơ dồi dào mà còn giúp tiết kiệm chi phí phân bón. Vậy làm thế nào để biến vỏ cà phê thành phân bón hiệu quả? Quy trình ủ có khó khăn hay không? Hãy cùng Thủy Sính khám phá ngay những bước đơn giản mà bất kỳ ai cũng có thể thực hiện để tận dụng tối đa nguồn nguyên liệu quý giá này!

1. Vì sao vỏ của cà phê lại được ủ làm phân bón?

Vỏ cà phê thường bị xem là rác thải nông nghiệp, nhưng thực tế, đây là một nguồn tài nguyên hữu cơ quý giá. Quá trình ủ vỏ cà phê làm phân bón hữu cơ hiệu quả, tiết kiệm chi phí cho nông dân. Dưới đây là những lý do vì sao vỏ cà lại được ủ làm phân bón:

• Giàu chất dinh dưỡng: Vỏ cà phê chứa nitơ, kali, magiê, và phốt pho, là những chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của cây trồng.
• Cải thiện cấu trúc đất: Khi được ủ và phân hủy, vỏ cà phê giúp cải thiện cấu trúc đất, tăng khả năng thoát nước và giữ ẩm, tạo điều kiện tốt cho rễ cây phát triển.
• Thân thiện với môi trường: Sử dụng vỏ cà phê làm phân bón giúp giảm lượng rác thải hữu cơ, góp phần bảo vệ môi trường và giảm nhu cầu sử dụng phân bón hóa học.
• Tăng cường vi sinh vật đất: Quá trình phân hủy vỏ cà phê cung cấp thức ăn cho vi sinh vật có lợi, giúp cải thiện độ màu mỡ của đất.

2. Quy trình ủ phân từ vỏ cà phê

Ủ vỏ cà phê làm phân bón là cách tuyệt vời để tận dụng nguồn phế phẩm nông nghiệp, tạo ra loại phân bón giàu dinh dưỡng, thân thiện với môi trường và tiết kiệm chi phí. Dưới đây là quy trình ủ phân chi tiết, được trình bày logic và dễ hiểu, giúp bạn dễ dàng thực hiện:

Bước 1: Chuẩn bị nguyên liệu và nền ủ (1-2 tuần trước khi ủ chính)

• Nguyên liệu:
  • Vỏ cà phê: Ưu tiên vỏ cà phê đã phơi khô để rút ngắn thời gian ủ.
  • Phân chuồng hoai mục: Cung cấp thêm dinh dưỡng và vi sinh vật có lợi.
  • Men vi sinh: 3-4 kg chế phẩm Trichoderma.
  • Phụ gia bổ sung:

• Phân lân: 50 kg.
• Vôi bột: 15-20 kg.
• Phân urê: 10 kg.

• Tỷ lệ tham khảo:
  • 1 tấn vỏ cà phê khô (khoảng 3m3)
  • 100 – 200 kg phân chuồng hoai mục
  • 10 – 15 kg vôi bột
  • 25 – 30 kg phân lân Văn Điển
  • 10 kg phân urê
  • 1 – 2 kg chế phẩm Trichoderma
• Nền ủ:
  • Nền xi măng là tốt nhất.
  • Nếu là nền đất, cần đảm bảo nền cứng, khô ráo, được phủ bạt dày để tránh thấm nước.

Bước 2: Xử lý sơ bộ vỏ cà phê

• Làm ẩm vỏ cà phê bằng cách tưới nước đều, đảo trộn cho đến khi đạt độ ẩm khoảng 50-60% (nắm vắt thấy nước rịn qua kẽ tay là vừa).
• Trộn đều vỏ cà phê với phân chuồng. Có thể rải vỏ cà phê và phân chuồng thành các lớp dày 30-40cm rồi đảo trộn.
• Rải đều phân lân, vôi bột và phân urê lên bề mặt, đảo trộn nhẹ.
• Ủ sơ bộ hỗn hợp này trong khoảng 1-2 tuần để tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển.

Bước 3: Tạo dịch men vi sinh và ủ chính thức

• Hòa tan chế phẩm Trichoderma vào nước sạch, bổ sung thêm rỉ mật đường hoặc urê (1kg cho 100 lít nước). Lượng nước men tùy thuộc vào độ ẩm của hỗn hợp ủ.
• Trải hỗn hợp đã ủ sơ bộ lên nền ủ thành lớp dày khoảng 20cm.
• Tưới đều dung dịch men vi sinh lên bề mặt.
• Tiếp tục trải lớp hỗn hợp tiếp theo, tưới men vi sinh cho đến khi hết.

Tưới dung dịch men vi sinh lên hỗn hợp ủ phân

• Đảo trộn đều toàn bộ hỗn hợp, tưới thêm nước để đạt độ ẩm khoảng 60%.
• Vun hỗn hợp thành đống, phủ bạt kín để giữ ẩm và nhiệt độ. Chú ý chèn bạt bằng vật nặng để tránh gió cuốn.
• Lưu ý: Chiều cao đống ủ không quá 1.5m để thuận tiện cho việc kiểm tra và đảo trộn.

Bước 4: Kiểm tra và chăm sóc đống ủ

• Sau 7-10 ngày: Kiểm tra nhiệt độ đống ủ. Nhiệt độ lý tưởng là trên 60 độ C. Bổ sung nước nếu thấy đống ủ có dấu hiệu khô (màu nâu nhạt).
• Sau 15-20 ngày: Kiểm tra độ ẩm và sự phát triển của nấm men vi sinh (có màu trắng bám trên bề mặt nguyên liệu). Đảo trộn và bổ sung nước nếu cần thiết.
• Sau 25-30 ngày và 40-45 ngày: Đảo trộn và tưới nước cho đống ủ.
• Sau 110-120 ngày: Kiểm tra chất lượng phân. Phân hoai mục, mềm và nát là đạt yêu cầu.

Lưu ý chung:

• Luôn kiểm tra độ ẩm của đống ủ và bổ sung nước khi cần thiết.
• Đảm bảo đống ủ được che phủ kín để giữ ẩm và nhiệt độ ổn định.
• Tuân thủ các quy định an toàn khi sử dụng chế phẩm vi sinh và phân bón.

3. Câu hỏi thường gặp

3.1 Vỏ cà phê tươi có ủ được không?

Có, vỏ cà phê tươi vẫn ủ được nhưng cần lưu ý:

• Thời gian ủ lâu hơn: Vỏ cà phê tươi chứa nhiều caffeine và tannin, cần thời gian phân hủy lâu hơn vỏ cà phê khô. Thời gian ủ có thể kéo dài từ 4-6 tháng.
• Xử lý trước khi ủ: Nên phơi khô vỏ cà phê tươi trước khi ủ để giảm hàm lượng caffeine và tannin, đồng thời hạn chế nấm mốc phát triển.
• Kết hợp với nguyên liệu khác: Nên ủ vỏ cà phê tươi cùng với phân chuồng hoai mục, vôi bột để tăng cường quá trình phân hủy.

3.2 Làm sao để biết phân từ vỏ cà phê đã hoai mục?

Phân từ vỏ cà phê hoai mục có những đặc điểm sau:

• Màu sắc: Chuyển sang màu nâu đen, tơi xốp.
• Mùi: Có mùi thơm của đất, không còn mùi chua hoặc mùi hôi.
• Kết cấu: Mềm, dễ bóp vụn, không còn nhận ra hình dạng ban đầu của vỏ cà phê.

3.3 Ủ phân từ vỏ cà phê có bị bốc mùi hôi không?

Nếu ủ đúng cách, phân từ vỏ cà phê sẽ không bốc mùi hôi. Tuy nhiên, nếu đống ủ bị úng nước, thiếu oxy hoặc tỷ lệ nguyên liệu không cân đối có thể dẫn đến tình trạng phân hủy yếm khí, tạo ra mùi hôi khó chịu.

Để tránh tình trạng này, cần:

• Kiểm soát độ ẩm: Đảm bảo độ ẩm đống ủ khoảng 60%.
• Đảo trộn thường xuyên: Giúp cung cấp oxy cho vi sinh vật hoạt động.
• Sử dụng chế phẩm vi sinh: Tăng cường hoạt động phân hủy hiếu khí.

3.4 Có thể bón trực tiếp vỏ cà phê cho cây trồng không?

Không nên bón trực tiếp vỏ cà phê cho cây trồng vì:

• Hàm lượng caffeine và tannin cao: Có thể ức chế sự phát triển của cây, đặc biệt là cây con.
• Quá trình phân hủy tạo nhiệt: Khi phân hủy, vỏ cà phê sẽ sinh nhiệt, có thể gây hại cho rễ cây.
• Hút dinh dưỡng từ đất: Trong quá trình phân hủy, vỏ cà phê sẽ hút dinh dưỡng từ đất, gây cạnh tranh với cây trồng.

3.5 Phân từ vỏ cà phê có thể dùng cho loại cây trồng nào?

Phân từ vỏ cà phê phù hợp với nhiều loại cây trồng, đặc biệt là các loại cây ưa đất chua và giàu dinh dưỡng như:

• Cây hoa: Hoa hồng, hoa cúc, hoa lan…
• Cây cảnh: Cây bon sai, cây phong thủy…
• Cây ăn quả: Cam, quýt, bưởi, cà phê…
• Rau củ: Cà chua, dưa leo, rau cải…

Việc tận dụng vỏ cà phê để ủ làm phân bón không chỉ là một giải pháp hiệu quả trong nông nghiệp mà còn góp phần vào bảo vệ môi trường bền vững. Với nguồn dinh dưỡng dồi dào và khả năng cải thiện chất lượng đất, phân bón từ vỏ cà phê mang lại lợi ích vượt trội cho cây trồng, giảm chi phí sản xuất, và giảm thiểu lượng rác thải hữu cơ. Đây là một hướng đi sáng tạo và thân thiện với môi trường, góp phần xây dựng một nền nông nghiệp xanh, bền vững cho tương lai.