Tác hại của lạm dụng phân hóa học? Hệ lụy nguy hiểm ít ai biết

Phân bón hóa học đang dần trở thành con dao hai lưỡi gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho cả con người và môi trường. Để hiểu rõ hơn những tác hại của lạm dụng phân hóa học, Thủy Sính mời bà con xem ngay bài viết dưới đây.

1. Phân bón hóa học là gì?

Phân bón hóa học, hay còn gọi là phân vô cơ, được sản xuất từ các hợp chất vô cơ có nguồn gốc từ khoáng chất hoặc hóa chất công nghiệp. Phân hóa học chủ yếu chứa các chất dinh dưỡng như Nitơ (N), Phốt pho (P), và Kali (K), thường gọi là NPK. 

Phân bón hóa học được ưa chuộng bởi hiệu quả cung cấp dinh dưỡng nhanh chóng cho cây trồng. Tuy nhiên, nếu sử dụng không hợp lý, phân hóa học gây ra những tác động tiêu cực nghiêm trọng đến cả môi trường và sức khỏe con người.

2. Tác hại của lạm dụng phân hóa học

Trong quá trình sử dụng, bà con nông dân đã hiểu rõ hết về những tác hại mà phân bón hóa học gây ra chưa? Dưới đây là những thông tin về mà bà con có thể tham khảo:

2.1. Tác hại của phân bón hóa học đối với đất

Thoái hóa đất: Tàn dư hóa chất tích tụ trong đất làm tăng độ axit, khiến đất chua và bạc màu. Điều này làm giảm độ phì nhiêu tự nhiên của đất, ảnh hưởng đến khả năng giữ nước và cung cấp chất dinh dưỡng cho cây. Đất trở nên cằn cỗi, tích tụ kim loại nặng, khiến cây trồng kém phát triển, dễ nhiễm bệnh, dẫn đến năng suất thấp.

Đất chai cứng: Khi đất bị bạc màu, cấu trúc đất thay đổi, trở nên chai cứng và khó thấm nước, ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng của cây trồng.

2.2 Tác hại của phân bón hóa học đến nguồn nước

Ô nhiễm nước mặt: Phân hóa học không được cây trồng hấp thụ hết sẽ thấm vào đất và trôi xuống các dòng sông, suối, gây ô nhiễm nguồn nước và hạn chế sự phát triển của sinh vật có trong nước. Các hóa chất độc hại hòa tan trong nước gây ra hiện tượng phú dưỡng hóa, làm tăng sự phát triển của tảo, dẫn đến việc cạn kiệt oxy và giết chết sinh vật thủy sinh.

Ô nhiễm nước ngầm: Một lượng lớn phân bón hóa học ngấm xuống mạch nước ngầm, gây ngộ độc nước ngầm. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến môi trường mà còn đe dọa sức khỏe cộng đồng, do nitrat và nitrit trong nước có thể gây ra nguy cơ ung thư và các vấn đề về sức khỏe con người.

2.3. Tác hại của phân bón hóa học đến vi sinh vật

Phân bón hóa học gây ra nhiều tổn hại cho các sinh vật có ích trong đất, đặc biệt là vi sinh vật và các loại côn trùng. Các chất hóa học có thể tiêu diệt hoặc làm giảm số lượng các sinh vật này, làm suy yếu hệ sinh thái nông nghiệp và gây mất cân bằng sinh học. Việc giảm số lượng vi sinh vật có thể dẫn đến sự suy giảm chất lượng đất, làm giảm khả năng chống lại sâu bệnh tự nhiên của cây trồng.

2.4. Tác hại của phân bón hóa học đến con người

Bón phân hóa học quá nhiều, cây trồng không thể hấp thụ hết dẫn đến tích tụ chất độc trong nông sản. Nếu không được rửa sạch trước khi sử dụng thì lượng độc tố này sẽ tồn dư trong cơ thể và gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe. 

• Thủy ngân, chì, cadmium gây rối loạn chức năng thận, gan, phổi và hệ thần kinh và dẫn đến ung thư.
• Nitrate: Theo nghiên cứu của Đại học Aarhus cho thấy nguy cơ ung thư ruột và ung thư trực tràng gia tăng có liên quan đến nitrate trong nước 
• Kali clorua Làm gián đoạn các chức năng của cơ thể, ảnh hưởng đến hệ thần kinh và tim mạch, gây ra các triệu chứng như rối loạn tiêu hóa, đau dạ dày, chóng mặt, suy nhược thần kinh
• Cadmium: Xâm nhập vào các mô, gây ra viêm nhiễm đường hô hấp, suy thận, loãng xương và nhiều bệnh khác.
• Amoniac dẫn đến các bệnh mãn tính như hen suyễn và viêm phổi​

2.5 Phân bón hoá học gây ô nhiễm không khí

Phân bón hóa học, đặc biệt là các loại phân chứa nhiều đạm (Nitơ), khi sử dụng sẽ trải qua quá trình chuyển hóa tạo ra khí amoniac (NH3) và nitơ oxit (N2O). Đây là những khí nhà kính có tác động mạnh đến biến đổi khí hậu và gây ra ô nhiễm không khí nghiêm trọng và gây hại cho sức khỏe con người, đặc biệt là hệ hô hấp. 

3. Biện pháp giảm thiểu tác hại của lạm dụng phân hóa học

Phân bón hóa học mang lại nhiều lợi ích cho cây trồng, nhưng nếu lạm dụng sẽ gây ra những tác hại lớn đối với môi trường và sức khỏe con người. Dưới đây là một số biện pháp giúp giảm thiểu ảnh hưởng của phân bón hóa học:

• Sử dụng phân bón sinh học: Luân phiên sử dụng phân bón hóa học với các loại phân bón có nguồn gốc từ phân sinh học tránh lạm dụng quá mức phân hóa học. Đảm bảo tuân thủ đúng liều lượng và cách phun phân theo hướng dẫn của nhà sản xuất để tránh lạm dụng.
• Sử dụng phân bón đúng liều lượng: Tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn về liều lượng và thời gian bón phân, tránh bón quá mức gây tích tụ chất độc hại trong đất và nước.
• Luân canh cây trồng và sử dụng phân lót: Trồng xen cây cố định đạm và đa dạng cây trồng, kết hợp với bón phân lót và phân xanh, không chỉ giúp cải thiện độ phì nhiêu của đất mà còn làm giảm sự phụ thuộc vào phân bón hóa học. Điều này cũng hỗ trợ phát triển nông nghiệp bền vững và giảm phát thải khí nhà kính.
• Chọn mua nông sản sạch: Ưu tiên các sản phẩm nông nghiệp sạch, đạt tiêu chuẩn GAP hoặc sản xuất theo phương pháp nông nghiệp hữu cơ. Những sản phẩm này được sản xuất an toàn hơn, giảm sử dụng phân bón hóa học và thuốc trừ sâu.

Phân bón hóa học mang lại lợi ích ngắn hạn cho nông nghiệp, nhưng các tác động tiêu cực của chúng lên môi trường và sức khỏe con người. Thông qua những tác hại của phân hóa học bà con sẽ có hướng sử dụng đúng đắn tránh lạm dụng dẫn đến những hệ lụy đáng tiếc. Nếu bạn cần tư vấn thêm về các loại phân khác để thay thế cho phân hóa học hãy liên hệ ngay với Thủy Sính nhé!