Kỹ thuật trồng và chăm sóc bưởi da xanh ít chi phí, năng suất cao

Có phải bà con đang gặp khó khăn khi cây bưởi da xanh không đậu trái, năng suất kém hoặc bị sâu bệnh tấn công, làm giảm chất lượng và giá trị thương phẩm? Đây là những vấn đề thường gặp khi chưa nắm vững kỹ thuật trồng và chăm sóc bưởi da xanh. Nếu bạn đang đối mặt với những thách thức này, hãy đọc ngay bài viết của Thủy Sính để tìm hiểu giải pháp hiệu quả giúp cây phát triển khỏe mạnh và đạt năng suất cao.

1. Điều kiện thích hợp để trồng bưởi da xanh

Nhiệt độ: Bưởi da xanh phát triển tốt nhất ở nhiệt độ dao động từ 23-29°C, phù hợp với điều kiện nhiệt đới.

Ánh sáng: Cây bưởi da xanh yêu cầu cường độ ánh sáng khoảng 10.000 – 15.000 lux, cần có 6-8 giờ nắng trực tiếp mỗi ngày (từ 8h đến 16h), giúp quang hợp tối ưu.

Nước: Bưởi da xanh cần nước dồi dào, đặc biệt trong giai đoạn ra hoa và đậu quả. Độ ẩm thích hợp từ 70-80%, với lượng mưa lý tưởng từ 1.200-1.500 mm/năm. Trong mùa khô, cần tăng lượng nước tưới nhưng chú ý độ mặn không vượt quá 0,51%.

Đất đai: Đất trồng cần có độ pH từ 5.5-7 và tầng canh tác dày ít nhất 60 cm. Đất tơi xốp, thoát nước tốt, và đảm bảo không bị ngập úng hay nhiễm mặn. Hàm lượng hữu cơ cao (>3%), thành phần cơ giới từ nhẹ đến trung bình, và mực nước ngầm dưới 0,8 m.

2. Chuẩn bị trước khi trồng bưởi da xanh

2.1 Chọn giống

Bưởi da xanh thường được nhân giống bằng chiết cành và ghép cành. Tuy nhiên, sau nhiều nghiên cứu, giống bưởi ghép được các kỹ sư nông nghiệp khuyến khích sử dụng vì tính năng suất cao và khả năng kháng sâu bệnh tốt hơn.

Tiêu chuẩn cây giống:

• Cây ghép phải đạt chuẩn chất lượng với 2-3 cành cấp 1, chiều cao cây trên 50 cm, đường kính gốc từ 0,5 – 0,7cm .
• Lá cây xanh tốt, không nhiễm sâu bệnh. Cây giống cần có chứng nhận chất lượng, đảm bảo cây không mang mầm bệnh và phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn sau trồng.

2.2 Thiết kế mương, liếp

• Trường hợp đất mới
  • Đào mương: Sử dụng kỹ thuật đào mương lên liếp để giúp xả phèn, mặn và nâng cao tầng canh tác.
  • Chiều rộng mương: Mương có độ rộng từ 1.5-2 m để thoát nước hiệu quả.
  • Chiều rộng liếp: Liếp rộng từ 6-8 m.
  • Cần xây dựng bờ bao để bảo vệ cây trồng và giúp giữ mực nước trong vườn ổn định.
  • Nên bố trí ít nhất một cổng lấy nước và một cổng thoát nước để điều tiết lượng nước vào ra trong vườn.
  • Thiết kế liếp theo hướng Bắc – Nam giúp cây nhận được ánh sáng đầy đủ và đồng đều suốt cả ngày.

 Trường hợp đất cũ

• • Tái sử dụng liếp cũ: Sau khi phát quang vườn, có thể tiếp tục sử dụng liếp cũ. Tuy nhiên, cần kiểm tra kỹ để tránh tồn đọng các mầm bệnh cũ.
  • Xử lý đất: Bón phân hữu cơ và cải tạo đất bằng cách đắp mô mới. Điều này giúp đất tơi xốp, thoáng khí, và ngăn ngừa sâu bệnh phát triển.
  • Che chắn vườn: Trồng các cây chắn gió như bình linh, dâm bụt hoặc các loại cây khác xung quanh vườn. Điều này giúp bảo vệ cây khỏi gió mạnh và giảm sự lây lan của sâu bệnh do thời tiết.

2.3 Mật độ trồng

Mật độ trồng tiêu chuẩn: Bưởi da xanh thường được trồng với khoảng cách từ 4m x 5m, 4m x 6m, hoặc 5m x 6m, tương đương với 35-40 cây/1000m².

Xen canh với cây ổi: Nếu xen canh với ổi, mật độ trồng thích hợp là 4m x 6m với 35 cây/1000m². Xen canh ổi giúp giảm thiểu sâu vẽ bùa, một loài sâu thường tấn công cây bưởi.

2.4 Chuẩn bị mô

Thời gian chuẩn bị mô: Nên đắp mô trước khi trồng khoảng 2 – 4 tuần, sử dụng đất mặt hoặc đất bồi ven sông để giúp cây bám rễ tốt.

Kích thước mô: Mô có đường kính từ 80 – 10 cm, cao 40-60 cm. Mô cao giúp thoát nước tốt, đảm bảo cây không bị ngập úng trong mùa mưa.

Cách xử lý mô

• Cày đất thật kỹ, dọn sạch cỏ dại, tàn dư thực vật sau đó phơi ải
• Xử lý vôi để sát trùng đất
• Trộn đất đắp mô với khoảng 10 kg phân hữu cơ hoai + 1 kg super lân

3. Kỹ thuật trồng bưởi da xanh

Bước 1: Dùng dao cắt đáy bầu đất nhẹ nhàng, sau đó đặt cây vào giữa hố sao cho mặt bầu đất cao hơn mặt mô khoảng 3 cm. Xoay mặt ghép hướng về phía chiều gió ngược lại để tránh bị tách chồi ghép

Bước 2: Lấp đất xung quanh bầu cây, nhẹ nhàng nén đất để giữ cây đứng vững. Kéo bao nilon của bầu lên để không làm hại rễ, tiếp tục lấp đất cho đến ngang bầu cây, tưới nước nhẹ để giữ ẩm.

Bước 3: Dùng cọc để cắm cố định cây con và buộc cây vào cọc bằng dây mềm để tránh làm hại thân cây nhưng vẫn giữ cây vững trước gió.

Bước 4: Nếu trồng cây chiết, đặt cây nghiêng một góc khoảng 45° để hỗ trợ phát triển tán và cành tốt hơn về sau.

4. Kỹ thuật chăm sóc bưởi da xanh

4.1 Tủ gốc giữ ẩm

Để giữ ẩm cho cây trong mùa khô, bà con nên tủ gốc bằng các vật liệu như rơm rạ khô, trấu, hoặc xác bèo. Cách gốc khoảng 10 cm để tránh việc tủ quá sát gây mục rễ.

Nếu đất trong vườn còn trống, bà con có thể trồng thêm hoa màu để tránh tình trạng rửa trôi và xói mòn đất, giúp duy trì độ ẩm và cải thiện cấu trúc đất.

Ở giai đoạn cây con, bà con nên làm sạch cỏ quanh gốc để hạn chế việc cạnh tranh chất dinh dưỡng. Khi cây đã bước vào thời kỳ kinh doanh, nên giữ lại cỏ trong vườn để giữ ẩm cho đất trong mùa nắng và hạn chế xói mòn trong mùa mưa. 

4.2 Tưới nước

Bà con cần cần tưới nước đầy đủ để cây phát triển tốt, đặc biệt là trong giai đoạn cây con và khi ra hoa, đậu quả.  Trong mùa khô, bà con nên tưới nước thường xuyên để đảm bảo đất không bị khô cạn, giúp cây không bị thiếu nước. Trong mùa mưa, cần thực hiện các biện pháp tiêu thoát nước hiệu quả, tránh ngập úng gây chết cây

Mực nước trong vườn nên được duy trì ở mức ổn định, cách mặt liếp khoảng 60-70 cm, giúp cây không bị ngập úng nhưng vẫn đủ độ ẩm cho rễ.

4.4 Tạo tán cho bưởi

Thực hiện tạo tán cho bưởi da xanh ngay từ năm thứ 1 đến năm thứ 3. Điều này giúp bưởi có thể nhận đủ ánh sáng, hình thành bộ khung cơ bản, vững chắc và phát triển cành nhánh thứ cấp cho cây.

• Các bước tiến hành tạo tán
  • Bước 1: Khi cây đạt chiều cao khoảng 50-80 cm từ gốc lên, tiến hành bấm bỏ phần ngọn để kích thích các mầm ngủ và cành bên phát triển.
  • Bước 2: Chọn 3 cành khỏe, mọc từ thân chính theo hướng đối xứng và đều nhau, làm cành cấp 1.
  • Bước 3: Dùng tre cố định cành cấp 1 tạo góc với thân chính khoảng 35-40 độ.
  • Bước 4: Khi cành cấp 1 phát triển dài khoảng 50-80 cm, cắt bỏ ngọn để mầm ngủ trên các cành cấp 1 phát triển thành cành cấp 2, giữ lại 1-2 cành khỏe.
  • Bước 5: Cành cấp 2 nên cách cành cấp 2 khác khoảng 15-20 cm, tạo góc với cành cấp 1 khoảng 30-35 độ. Sau đó, tiếp tục bấm ngọn để phát triển cành cấp 3.
  • Bước 6: Cành cấp 3 không hạn chế về số lượng, tuy nhiên cần loại bỏ các cành mọc dày, yếu hoặc quá nhỏ.

Sau khoảng 3 năm, cây sẽ có bộ tán cân đối, thuận lợi cho việc chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và thu hoạch.

4.5 Tỉa cành

Loại bỏ cành yếu: Cần loại bỏ các cành bị sâu bệnh, cành già, cành chết hoặc những cành không có khả năng phát triển cành non hay mang trái trong những năm tiếp theo.

Khử trùng dụng cụ: Trước khi tiến hành tỉa cành, bà con nên khử trùng dụng cụ tỉa cành bằng cồn 90 độ để tránh lây lan mầm bệnh giữa các cây.

Xử lý vết cắt:

• Đối với những vết cắt lớn, sau khi tỉa cần được xử lý vết thương bằng cách quét sơn hoặc thuốc trừ bệnh lên vết cắt để bảo vệ và ngăn chặn sâu bệnh tấn công qua vết thương hở.

4.5 Bón phân

4.5.1 Thời kỳ kiến thiết cơ bản ( từ 1 – 3 năm tuổi)

Ở giai đoạn này, bà con nên ưu chia thành nhiều đợt bón khoảng từ 4 – 6 đợt. 

Phương pháp bón phân:

• Năm thứ nhất: Bà con sử dụng sản phẩm NPK 30-10-10 và NPK 20-20-20 cùng với phân có nguồn gốc hữu giúp bền cây, phát triển tốt trong giai đoạn đầu .
• Ở năm thứ 2 và thứ 3: Bà con nên bổ sung sản phẩm Thủy Sính 20 + Thủy Sính 25 giúp thúc đọt, đọt đi đều, mập đọt, khỏe đọt. Bên cạnh đó, bà con cũng nên thúc cây phát triển lá xanh, dày, bóng khỏe với sản phẩm Thủy Sính 22 + Thủy Sính 25. 

4.5.2 Bón phân thời kỳ kinh doanh

Giai đoạn trước khi xử lý cây ra hoa

• Sử dụng phân bón có hàm lượng lân và kali cao như: NPK 15-5-25, NPK 10-61-10 giúp kích thích phân hóa mầm hoa đồng loạt, tăng chất lượng nụ hoa.

Giai đoạn đậu trái và phát triển trái

• Cần nhiều đạm (N) tiếp theo là kali và lân. Dùng NPK 15-5-25 hoặc NPK 20-20-20 giúp dưỡng trái non, chống rụng trái non, chống méo trái

Hai tháng trước thu hoạch

• Trong giai đoạn cây bước vào giai đoạn sinh lý chín nên cần bổ sung phân NPK 12-12-36 hoặc NPK 5-5-30 nhằm tăng chất lượng quả (hương vị và màu sắc).

Giai đoạn sau thu hoạch trái

Sau giai đoạn thu hoạch trái, có hai cách bón phân:

• Cây để trái chuyền thì tùy vào tình hình cây và nhu cầu bón 
  • Nếu muốn bông trái phát triển liên tục: Bổ sung phân NPK 20-20-20
  • Nếu muốn đẹp mã, sáng trái: Bổ sung phân NPK 12-12-36 hoặc NPK 15-5-25
  • Nếu muốn thúc đọt: Bổ sung phân NPK 30-10-10
• Cây để trái theo vụ
  • Cần bón phân NPK có chứa nhiều đạm và lân như: NPK 30-10-10 và NPK 20-20-20 để phục hồi dinh dưỡng và phát triển bộ rễ, chuẩn bị cho mùa trái tiếp theo.

5. Phòng trừ sâu bệnh hại

Bên cạnh việc chăm sóc bưởi da xanh thì phòng trừ sâu bệnh hại cây bưởi cũng là một bước quan trọng không kém. Dưới đây là 4 loại sâu bệnh phổ biến, gây hại chính trên cây

5.1 Sâu vẽ bùa

Cách gây hại: Sâu vẽ bùa thường tấn công lá non tạo ra những đường ngoằn ngoèo màu trắng bạch làm giảm khả năng quang hợp, khiến cây chậm phát triển. Sâu còn tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm bệnh xâm nhập thông qua các vết tổn thương trên lá.

Phòng trị: Phòng trị sâu vẽ bùa trong giai đoạn lá non, đặc biệt là vào mùa mưa. Phun thuốc ngay khi là non xuất hiện các dấu hiệu đầu tiên bằng hoạt chất Cartap Hydrochloride và Acetamiprid +  Buprofezin lần lượt có trong sản phẩm LeDan 95SP Thủy Sính, KhongRay 54WP Thuỷ Sính

Phòng sâu vẽ bùa bưởi da xanh

5.2 Rệp sáp

Cách gây hại: Rệp sáp sẽ tiết ra lớp sáp trắng để bảo vệ cơ thể hoặc một lớp rệp dính trên thân, Chúng hút chích nhựa cành lá non và kích thích phát triển nấm bồ hóng ở lá và quả nơi chúng rải phân.

Phòng trị: Phun thuốc xử lý rệp sáp có khả năng khả năng lưu dẫn, thấm sâu như ABAGENT 500WP và CHESSIN 600WP. Bà con nên luân phiên sử dụng để hạn chế tình trạng côn trùng kháng thuốc

Phòng rệp sáp trên bưởi da xanh

5.3 Bệnh vàng lá thối rễ

Triệu chứng bệnh: Cây bưởi da xanh bị bệnh sẽ làm gân lá chuyển sang màu vàng trắng, phiến lá ngả vàng, lá già rụng nhiều và rễ bị thối, đen, có mùi hôi.

Nguyên nhân: Nấm Fusarium solani tấn công vào rễ non và làm thối rễ.

Phòng trị: Cắt bỏ phần rễ bị thối và dùng thuốc phòng trị nấm chứa hoạt chất Metalaxyl có trong sản phẩm Rildzomigol Super 68WG – Thủy Sính. Bón phân hữu cơ cùng nấm đối kháng Trichoderma giúp cây phục hồi. 

Trị vàng lá thối rễ trên bưởi da xanh

5.4 Bệnh đốm rong

Triệu chứng bệnh: Xuất hiện các đốm nhỏ màu nâu đỏ hoặc xanh rêu trên bề mặt lá, giữa vết bệnh có màu đỏ gạch. Về sau chuyển dần sang màu nâu đen do rong tấn công vào tế bào biểu bì làm hủy hoại mô lá

Nguyên nhân: Bệnh do nấm Cephaleuros viresens gây ra

Phòng trị: Khi phát hiện cây bị bệnh, bà con sử dụng thuốc Hexaconazole có trong sản phẩm Japa Vil giúp ngăn chặn sự phát triển ống mầm, sợi nấm.

Trị đốm rong trên bưởi da xanh

6. Kỹ thuật thu hoạch và bảo quản bưởi da xanh

Thu hoạch và bảo quản đúng cách giúp giữ được hương vị và chất lượng của bưởi da xanh. Thủy Sính xin hướng dẫn bạn các phương pháp hiệu quả nhất, cùng tham khảo ngay nhé!

6.1  Kỹ thuật thu hoạch

• Thu hoạch vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát để tránh nhiệt độ cao ảnh hưởng đến chất lượng quả.
• Sử dụng kéo cắt cành đã làm sạch khuẩn bằng natri hypocloric sodium (NaOCl) để cắt cuống trái, tránh làm rụng hoặc dập quả.
• Giữ lại một đoạn cuống dài khoảng 1-2 cm để bảo quản tốt hơn và lau sạch vỏ trái

6.2. Bảo quản sau thu hoạch

• Sau khi thu hoạch, cần để bưởi nơi thoáng mát trong 2-3 ngày trước khi đóng gói, giúp quả ổn định chất lượng.
• Bảo quản bưởi da xanh ở nhiệt độ từ 10-15°C và độ ẩm khoảng 85-90%
• Không để chồng bưởi lên nhau để tránh những quả ở dưới sẽ bị dập và hư hỏng

7. Câu hỏi thường gặp về kỹ thuật trồng và chăm sóc bưởi da xanh

Khi nào là thời điểm tốt nhất để trồng bưởi da xanh?

Thời điểm tốt nhất để trồng bưởi da xanh là vào đầu mùa mưa (tháng 5-6) để cây có đủ nước phát triển và bén rễ nhanh chóng.

Tại sao cây bưởi không ra hoa hoặc ra hoa nhưng không đậu quả?

Nguyên nhân khiến bưởi không ra quả hoặc ra nhiều hoa nhưng không đậu quả là do biến đổi thời tiết, khí hậu phức tạp. Các yếu tố khác như mưa phùn vào thời kỳ cây ra hoa hay mưa axit, sương muối vào thời kỳ đậu quả non đã làm xáo trộn sinh lý bình thường của cây, khiến cây khó thụ phấn và đậu quả.

Bưởi da xanh trồng bao lâu thì có thể thu hoạch?

Bưởi da xanh thường cho thu hoạch sau 3-4 năm trồng, tùy vào phương pháp chăm sóc và điều kiện đất đai.

Để bưởi da xanh phát triển tốt và cho năng suất cao, bà con cần nắn vững được kỹ trồng và chăm sóc đúng cách. Hy vọng bài viết giúp bạn có thêm các thông tin hữu ích trong quá trình canh tác bưởi. Nếu bạn cần tư vấn liệu trình cụ thể cho vườn bưởi nhà mình hãy liên hệ ngay với Thủy Sính để được giải đáp chi tiết nhất nhé!.