Kỹ thuật trồng tiêu trên trụ bê tông bền vững, ít chi phí

Trước kia, những vườn tiêu của bà con nông dân đa phần dùng gỗ để làm trụ vô tình tiếp tay cho các đối tượng pháp rừng. Hiện nay, trụ bê tông đang dần thay thế cho trụ gỗ và được xem là hướng đi bền vững giúp nâng cao hiệu quả kinh tế và hạn chế tình trạng phá rừng. Cùng Thủy Sính tham khảo thêm kỹ thuật trồng tiêu trên trụ bê tông đúng cách đạt hiệu quả cao.

1. Lợi ích của việc sử dụng trụ bê tông cho cây tiêu

Kỹ thuật trồng tiêu trên trụ bê tông là phương pháp canh tác sử dụng cọc đúc bằng bê tông, có cốt thép bên trong thay vì các loại trụ truyền thống như gỗ hoặc cây sống. Sử dụng trụ bê tông mang lại nhiều lợi ích vượt trội cho người nông dân khi trồng tiêu, bao gồm:

• Chống mối mọt: Khác với trụ gỗ dễ bị hư hại bởi mối mọt, trụ bê tông có khả năng chống lại các tác nhân gây hại này một cách hiệu quả.
• Độ bền cao: Trụ bê tông có tuổi thọ “vĩnh viễn”
• Giảm chi phí dài hạn: Mặc dù chi phí ban đầu có thể cao hơn so với trụ gỗ, nhưng việc không phải thay thế hoặc bảo trì thường xuyên giúp tiết kiệm chi phí dài hạn.
• Khả năng chịu lực tốt: Trụ bê tông chắc chắn, chịu được trọng lượng và áp lực của cây tiêu leo, đặc biệt là khi cây lớn lên và bắt đầu kết trái.
• Sử dụng liền: Không tốn thời gian đợi chờ

2. Yêu cầu kỹ thuật trồng tiêu trên trụ bê tông đúng cách

Việc chuẩn bị và lắp đặt trụ bê tông cần thực hiện theo đúng quy trình để đảm bảo cây tiêu có môi trường phát triển tốt nhất. Dưới đây là các bước quan trọng:

Chọn loại trụ bê tông phù hợp: Nên chọn trụ có chiều cao từ 3,5 – 4,5 m. Cạnh đáy trụ là 15cm, cạnh đỉnh trị 10cm.

Mật độ khoảng cách giữa các trụ: Khoảng cách lý tưởng giữa các trụ nên từ 2 x 2m hoặc 2 x 2,5, mật độ 1600 – 2000 trụ/ha để đảm bảo cây tiêu có đủ không gian phát triển mà không chen lấn nhau.

Dựng trụ: Dựng trụ trước khi trồng tiêu từ 1 – 1,5 tháng để gặp các trận mưa to nhằm rừa sạch bớt hồ, vữa.

Đào hố trồng tiêu: Đào 2 hố 2 bên trụ, mỗi hố trồng 1 bầu. Bà con cũng có thể đào 1 hố ở một bên trụ để trồng 2 bầu tiêu. Kích thước hố trồng 40 x 40 x 40 cm cho trồng 1 bầu/hố. Nếu trồng 2 bầu/hố, đào hố rộng hơn và để riêng lớp đất mặt.

Xử lý hố trồng: Trộn đều đất mặt cùng 5 – 10 kg phân chuồng + 0,2 – 0,3 kg phân lân + 0,2 – 0,3 kg vôi bột và lấp xuống hố.Hoàn thành bón phân lấp hố và xử lý đất trước khi trồng ít nhất 15 ngày.

Làm giàn che: Trụ bê tông hút nhiệt rất mạnh, nên trong thời gian cây tiêu non cần che chắn tránh ánh nắng tiếp trực tiếp vào cây, tưới nước và bón phân đầy đủ. Dùng các vật liệu như lưới nilon, lá dừa che nắng khoảng 70 – 80% ánh sáng.

Trồng tiêu: Nếu trồng bằng bầu, bà con xé nhẹ bầu rồi đặt hơi nghiên, hướng về phái trụ tiêu, không trầm âm, mặt bầu nằm ngang với mặt đất. Nếu trồng bằng hom, bà con nên dùng hom 5 đốt, chôn 3 đốt vào đất và 2 đốt trên mặt đất. Bà con nghiên 45 độ hướng về phái trụ, giậm chặt đất quanh hom và dùng dụng cụ che chắn cho hom tiêu mới trồng. Đối với cây con trong bầu, cần tưới nước sau 7 – 10 ngày. Đối với hom thân, cần tưới nước sau 2 – 3 ngày nếu không có mưa.

3. Kỹ thuật chăm sóc hồ tiêu trồng trên trụ bê tông

3.1 Buộc dây tiêu

Sau khi trồng, buộc dây cố định cành tược vào trụ để rễ bám chắc. Dùng dây nilon mềm buộc nhẹ nhàng, tránh làm tổn thương cây. Buộc dây 1 lần/tuần để điều chỉnh và hỗ trợ cành phát triển thẳng.

3.2 Làm cỏ

Làm sạch cỏ thường xuyên để tránh cỏ cạnh tranh dinh dưỡng với cây. Nhổ cỏ bằng tay, đặc biệt trong mùa mưa để tránh làm tổn thương vùng rễ khi đất ẩm.

3.3 Cắt xén tạo hình

Tạo hình cơ bản cho tiêu trồng bằng dây thân: Mỗi bầu tiêu hoặc hom tiêu thường phát sinh 1 – 2 dây thân, vậy thì trên 1 trụ đúc trồng 2 bầu tiêu có thể phát triển 2 – 5 dây thân. Sau khoảng 12 – 14 tháng, khi dây tiêu đã bám chắc trên trụ và đạt chiều cao từ 1,5 đến 1,6 mét, tiến hành cắt ngang dây tiêu cách gốc 25 – 30cm. Phần thân dây phía trên điểm cắt có thể được sử dụng để giâm hom nhân giống, giúp mở rộng diện tích canh tác. 

Việc cắt dây tiêu nên được thực hiện vào những ngày khô ráo để hạn chế nguy cơ mắc các bệnh hại, đặc biệt là trong thời điểm mưa dầm nhằm tránh lây lan bệnh virus. Trước khi tiến hành, cần loại bỏ các dây tiêu có dấu hiệu nhiễm bệnh như xoắn lá hoặc rụt ngọn để đảm bảo không gây ảnh hưởng đến cây khác trong vườn. Sau khi cắt, từ các đốt phía dưới sẽ phát sinh những dây thân mới. Người trồng cần giữ lại các dây thân khỏe mạnh, phân bố đều xung quanh trụ để tạo bộ khung chính, đồng thời loại bỏ các mầm dây thừa.Số lượng dây thân cần duy trì là 5 – 7 dây thân/trụ.

Tạo hình cơ bản cho tiêu trồng bằng dây lươn: Từ 2 bầu tiêu hoặc hom lươn, chỉ giữ lại 4 – 6 dây khỏe mạnh để phát triển. Các dây này cần được buộc cố định vào trụ, loại bỏ dây yếu để tập trung dinh dưỡng. Buộc dây cần cẩn thận để đảm bảo đốt rễ bám chắc vào trụ, giúp dây lươn nhanh chóng phát triển cành quả.

• Thực hiện đôn dây: Đôn dây được thực hiện sau khoảng 12 – 14 tháng khi cây đã phát triển tốt. Không cắt dây tạo hình như với hom thân, mà chỉ thực hiện đôn để dây bám đất và rễ phát triển.
  • Khi dây leo lên trụ đạt chiều cao 1,4 – 1,5m và phát sinh 2 – 3 cành quả hoặc ngọn, tiến hành đôn dây.
  • Gỡ dây nhẹ nhàng, tránh làm dây bị tổn thương, chỉ đôn các dây mang cành quả, bỏ qua dây không có cành quả.
  • Cắt hết lá ở phần dưới gốc các dây mang cành quả.
• Đào rãnh và khoanh dây: Đào rãnh sâu 15 – 20cm, cách gốc tiêu 20 – 25cm. Khoanh dây, đặt phần thân đã cắt lá vào rãnh, chừa lại phần ngọn mang lá và cành quả buộc vào trụ.
• Lấp đất và chăm sóc sau đôn: Lấp một lớp đất mỏng lên dây đôn để cố định, tránh lấp đất quá chặt, không bón phân ngay khi vừa đôn dây để tránh làm chết dây. Sau khi rễ phát triển từ các đốt được đôn, vun gốc và bón phân để kích thích ra thêm dây thân chính và nhánh.

3.4 Tủ gốc

Có thể sử dụng các loại vật liệu tự nhiên như rơm rạ, thân lá cây lạc, đậu tương, vỏ ngô, cây phân xanh hoang dại,… tùy thuộc vào nguồn vật liệu sẵn có tại địa phương. Khi tủ gốc, cần đảm bảo lớp vật liệu cách gốc 20 – 30cm để tránh ảnh hưởng xấu đến cây tiêu.

3.5 Tưới nước
Kỹ thuật tưới gốc là phổ biến nhất những cũng cần thay đổi linh hoạt để đảm bảo sự phát triển tốt nhất. Trong các vườn tiêu quy mô lớn, việc lắp đặt hệ thống ống tưới ngầm là giải pháp tối ưu, giúp chủ động trong việc tưới tiêu và tránh làm tổn thương dây tiêu khi kéo ống. Đối với những khu vực đất dốc, cần thiết kế bồn tưới theo đường đồng mức và tạo bậc thang để giảm thiểu nguy cơ xói mòn đất. Kỹ thuật này không chỉ duy trì độ ẩm cần thiết cho cây mà còn giúp bảo vệ kết cấu đất và tăng năng suất vườn tiêu.

Tưới cho tiêu mới trồng và kiến thiết cơ bản:

• Tưới nước liên tục trong mùa khô cho đến khi có mưa.
• Trong năm đầu tiên, nếu gặp hạn kéo dài vào mùa mưa, vẫn cần bổ sung nước để đảm bảo cây phát triển tốt.

Tưới cho tiêu kinh doanh:

• Tưới nước vào mùa khô khi cây đang nuôi quả.
• Sau thu hoạch, tưới bổ sung 1 – 2 đợt kết hợp với bón phân, sau đó ngừng tưới để cây nghỉ.

3.6 Bón phân

• Giai đoạn 0 – 1 năm: Bổ sung vi lượng bằng các loại phân NPK 30-10-10 hoặc NPK 20-20-20, phun định kỳ 15 – 20 ngày/lần để kích thích ra lá non và rễ.
• Giai đoạn 1 – 3 năm: Bổ sung sản phẩm Thủy Sính 20 + Thủy Sính 25 giúp thúc đọt đi đều, mập đọt, khỏe đọt. Đồng thời, để cây phát triển lá xanh, dày và bóng khỏe, bà con có thể sử dụng sản phẩm Thủy Sính 22 + Thủy Sính 25.
• Từ năm thứ 4 trở đi: 
  • Trước khi ra hoa: Sử dụng NPK 10-61-10 với hàm lượng lân và kali cao giúp cây tập trung cho việc ra hoa, hạn chế đi đọt non. Bà con nên kết hợp thêm phân bón lá Thủy Sính 23 và Thủy Sính 25 giúp hỗ trợ ra hoa đồng loạt, đều, mập bông, giảm thiểu tình trạng rụng
  • Giai đoạn đậu trái và phát triển trái: Bà con sử dụng NPK 15-5-25 hoặc NPK 20-20-20 giúp trái phát triển đồng đều, hạn chế rụng.
  • Hai tháng trước thu hoạch: Bà con sử dụng NPK 12-12-36 hoặc NPK 5-5-30 với hàm lượng kali cao giúp trái chín đều, to trái và tăng độ ngọt cho trái.

4. Câu hỏi thường gặp về kỹ thuật trồng tiêu trên trụ bê tông

Trụ bê tông có tốn kém hơn nhiều so với trụ gỗ không?

Chi phí ban đầu của trụ bê tông thường cao hơn so với trụ gỗ, nhưng trong dài hạn, trụ bê tông lại tiết kiệm hơn nhờ vào độ bền cao và không cần thay thế thường xuyên. 

Làm thế nào để bảo trì trụ bê tông qua nhiều năm?

Trụ bê tông không yêu cầu bảo dưỡng nhiều. Tuy nhiên, cần thường xuyên kiểm tra độ vững chắc của trụ và bổ sung đất hoặc đá quanh chân trụ nếu cần để đảm bảo trụ không bị lún.

Kỹ thuật này có áp dụng được cho mọi loại đất không?

Kỹ thuật trồng tiêu trên trụ bê tông có thể áp dụng cho nhiều loại đất, tuy nhiên, đất cần thoát nước tốt và giàu dinh dưỡng để cây tiêu phát triển mạnh.

Sử dụng trụ bê tông có tác động tích cực lâu dài đến năng suất và sự phát triển của cây tiêu. Hy vọng với những chia sẻ về kỹ thuật trồng tiêu trên trụ bê tông giúp bà con tìm thấy hướng canh tác, mang lại năng suất thu hoạch cao. Nếu bà con cần tư vấn về các sản phẩm chăm sóc cây tiêu, hãy liên hệ với Thủy Sính qua số hotline 0905 908 500 để được kỹ thuật viên tư vấn tốt nhất.