Bệnh thối nứt thân trên cây cà phê do đâu? Trị như thế nào

Bạn có biết rằng bệnh thối nứt thân có thể làm vườn cà phê của bạn sụt giảm năng suất nghiêm trọng chỉ trong vài tuần? Những vết nứt thâm đen sẫm, lá vàng và cành khô cằn là dấu hiệu cho thấy cây cà phê đang bị bệnh tấn công. Để tránh tình trạng bệnh lan rộng và gây thiệt hại lớn, hãy khám phá các biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả ngay trong bài viết này của Thủy Sính. 

1. Dấu hiệu nhận biết bệnh thối nứt thân trên cây cà phê

Trên vỏ và thân cây: Xuất hiện của các vết nứt và thối với màu nâu sẫm hoặc đen trên phần vỏ thân cây. Các vết này thường dễ bóc tách khỏi phần gỗ bên trong, mạch gỗ bị khô làm tắc đường vận chuyển nước và dinh dưỡng. Bệnh có thể lan rộng, tạo thành các đường nứt dọc trên thân, làm suy yếu cấu trúc cây.

Trên lá cây: Cây bị nhiễm bệnh sẽ có biểu hiện lá vàng úa, héo dần và rụng sớm, xảy ra dấu hiệu rụng đột ngột. Hiện tượng rụng lá do bệnh thối nứt thân có thể khiến cây mất đi nguồn dinh dưỡng cần thiết, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng cà phê thu hoạch.

Mùi hôi: Phần thân bị thối có thể phát ra mùi khó chịu. 

2. Nguyên nhân nào gây bệnh thối nứt thân trên cây cà phê

Bệnh thối nứt thân trên cây cà phê chủ yếu do nấm Fusarium sp. gây ra. Loại nấm này rất dễ phát tán trong không khí và lan truyền nhanh qua gió, nước, và côn trùng. Những vườn cà phê rậm rạp, thiếu sự thông thoáng, và có độ ẩm cao là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và lây lan của nấm bệnh.

Nấm Fusarium xâm nhập vào cây qua các vết thương cơ học trên thân, cành hoặc rễ, thường do côn trùng gây hại, cành lá gãy hoặc tổn thương trong quá trình canh tác. Khi vào bên trong, nấm phát triển trong mạch gỗ và nhu mô vỏ thân, làm tắc nghẽn mạch dẫn, gây rối loạn sinh lý và cản trở việc dẫn truyền nước và dinh dưỡng.

Loại bệnh này gây hại trong mọi giai đoạn của cây nhưng gây hại nặng nhất vào giai đoạn cây trưởng thành và đang đậu trái. Thời điểm bệnh bùng phát mạnh thường từ tháng 5 đến tháng 9, trong mùa mưa. 

3. Thiệt hại do bệnh thối nứt thân trên cây cà phê

Bệnh thối nứt thân ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe và năng suất của cây cà phê với các hậu quả có thể nhận thấy ngay trong thời gian ngắn sau khi cây nhiễm bệnh.

• Giảm năng suất: Cây bị bệnh phát triển kém, lá vàng úa, héo và rụng sớm, dẫn đến giảm khả năng quang hợp và tích lũy dinh dưỡng, từ đó làm giảm sản lượng hạt cà phê.
• Giảm chất lượng hạt cà phê: Do sự suy yếu từ hệ thống mạch dẫn, cây không có đủ dưỡng chất để nuôi trái. Hạt cà phê từ những cây nhiễm bệnh thường nhỏ, lép và có chất lượng kém, ảnh hưởng đến giá trị kinh tế của sản phẩm. Năng suất vườn có thể giảm đến 30-40% nếu bệnh lan rộng mà không được xử lý.
• Tăng nguy cơ chết cây: Ở giai đoạn nghiêm trọng, bệnh có thể khiến toàn bộ cây chết héo. Điều này thường xảy ra khi bệnh không được phát hiện và kiểm soát kịp thời, dẫn đến thiệt hại toàn bộ các cây trong khu vực bị nhiễm bệnh, gây ra chi phí tái canh rất cao cho nông dân.

4. Cách phòng trừ bệnh thối nứt thân trên cây cà phê

4.1 Biện pháp xử lý hóa học

Để ngăn chặn bệnh thối nứt thân, việc kiểm tra vườn cà phê thường xuyên là rất cần thiết để phát hiện các dấu hiệu sớm và can thiệp kịp thời. Khi thấy các vết thối xuất hiện trên thân cây, tiến hành các bước sau:

• Bước 1: Loại bỏ phần vỏ bị nhiễm bệnh trên thân cây. Cạo sạch phần vỏ bị thối và thu gom để tiêu hủy, tránh tình trạng bệnh lây lan sang các cây khác.
• Bước 2: Sau khi loại bỏ vỏ, sử dụng thuốc hóa học chứa hoạt chất Copper Hydroxide có trong sản phẩm Chapaon, pha loãng với nồng độ 1% để quét lên vùng thân đã được làm sạch. Các hoạt chất này giúp diệt khuẩn và hỗ trợ cây phục hồi.
• Bước 3: Sau 7 ngày, vết bệnh sẽ khô lại và không còn dấu hiệu bệnh. Nếu dấu hiệu bệnh tiếp tục xuất hiện, lặp lại việc quét thuốc theo hướng dẫn để kiểm soát hiệu quả.

4.2 Biện pháp canh tác phòng trừ

Bên cạnh các biện pháp hóa học, việc quản lý môi trường và canh tác đúng cách sẽ giúp hạn chế bệnh thối nứt thân một cách bền vững hơn.

• Duy trì vườn cây thông thoáng: Thường xuyên cắt tỉa cành lá để tạo độ thông thoáng, giảm độ ẩm trong vườn, ngăn chặn môi trường thuận lợi cho nấm phát triển.
• Quét vôi lên thân cây đầu mùa mưa: Vào tháng 4 – 5 mỗi năm, quét vôi lên thân cây ở độ cao từ 40 – 60 cm để ngăn ngừa sự phát triển của nấm. Vôi giúp tiêu diệt các bào tử nấm bám trên thân cây, hạn chế sự lây lan của bệnh.
• Sử dụng chế phẩm sinh học Trichoderma: Vào đầu mùa mưa, phun chế phẩm sinh học từ nấm Trichoderma lên thân cây. Nấm Trichoderma có khả năng đối kháng với các loại nấm gây bệnh, tạo môi trường kháng bệnh tự nhiên và an toàn cho cây trồng.
• Tạo hình và tỉa cành hợp lý: Việc tỉa cành giúp cây cà phê có bộ tán cân đối, tạo môi trường thông thoáng để hạn chế ẩm độ cao, là điều kiện thuận lợi cho nấm bệnh phát triển.
• Tránh tổn thương cho thân cây: Trong quá trình chăm sóc, hạn chế tối đa các thao tác gây tổn thương cho thân cây. Chú ý cẩn thận khi thu hoạch hoặc tỉa cành để tránh các vết xước không cần thiết.
• Vệ sinh vườn định kỳ: Duy trì vệ sinh vườn là yếu tố then chốt để ngăn chặn bệnh thối nứt thân. Bao gồm việc dọn dẹp tàn dư thực vật, quản lý cỏ hợp lý và loại bỏ các phần cây đã bị nhiễm bệnh nhằm hạn chế nguồn lây lan cho các cây khỏe mạnh xung quanh.
• Tưới tiêu hợp lý và tránh ngập úng: Đảm bảo vườn cà phê có hệ thống thoát nước tốt, tránh tình trạng ngập úng trong mùa mưa. Quá nhiều độ ẩm trong đất sẽ kích thích nấm phát triển mạnh mẽ hơn.
• Kiểm tra vườn thường xuyên: Thăm vườn định kỳ để phát hiện sớm dấu hiệu của sâu bệnh hại và áp dụng biện pháp phòng trừ kịp thời.

Bệnh thối nứt thân trên cây cà phê là một trong những vấn đề nghiêm trọng, gây thiệt hại lớn đến sức khỏe và năng suất của vườn cây. Hy vọng những chia sẻ trên sẽ giúp ích bạn trong quá trình canh tác và phòng bệnh cho vườn cà phê. Nếu bạn cần tư vấn 1:1 với kỹ thuật viên của Thủy Sính, hãy liên hệ ngay với chúng tôi nhé