11 biểu hiện triệu chứng thiếu dinh dưỡng cà phê

Khi cây cà phê thiếu dinh dưỡng, chúng sẽ xuất hiện nhiều dấu hiệu bất thường, nhưng dễ bị nhầm lẫn với bệnh lý hoặc tác động môi trường. Nếu không nhận diện kịp thời, cây dễ suy yếu, giảm năng suất. Vậy làm sao để nhận biết chính xác? Hãy cùng Thuỷ Sính khám phá 11 triệu chứng thiếu dinh dưỡng cà phê và cách khắc phục hiệu quả nhé!

1. Các biểu hiện thiếu dinh dưỡng cà phê

Biểu hiện cà phê thiếu đạm (N)

Thiếu đạm làm cho lá cà phê vàng, bắt đầu từ giữa lá sau đó lan dần ra toàn bộ lá. Lá già vàng trước, sau đó đến các lá non. Lá mất độ bóng, gân lá trắng, chồi non kém phát triển, cành ngắn, cây giảm sinh trưởng 50-75%.

Biểu hiện cà phê thiếu lân (P)

Lá già xuất hiện các mảng màu đỏ, sau chuyển thành tím và lan dần ra toàn bộ lá. Thiếu lân còn khiến cây phát chồi kém, hoa ít và trái ít, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất.

Biểu hiện cà phê thiếu Kali (K)

Lá già chuyển vàng từ mép lá vào trong, từ chóp lá đến cuống lá. Lá sau đó khô dần, rụng nhiều, đặc biệt vào cuối mùa mưa khi cây đang nuôi quả. Quả nhỏ, nhân lép, năng suất giảm rõ rệt.

Biểu hiện cà phê thiếu Magiê (Mg)

Lá xuất hiện các đốm vàng, sau lan ra toàn bộ lá, nhưng gân lá vẫn xanh. Thiếu magiê làm cây phát triển kém, trái ít và năng suất thấp. Tình trạng này thường xảy ra giữa và cuối mùa mưa, đặc biệt ở đất chua hoặc tầng đất mỏng.

Biểu hiện cà phê thiếu canxi (Ca)

Lá chuyển màu vàng trắng, chóp lá cong không đều vào phía trong. Lá mỏng, giòn, dễ rách, thân cành dễ gãy, quả nứt nhiều. Thiếu canxi thường xuất hiện trên đất chua hoặc vườn ít bón vôi.

Biểu hiện cà phê thiếu Lưu huỳnh (S)

Lá non mỏng, phần thịt lá vàng, gân lá xanh, bề mặt lá vẫn bóng. Phân biệt với thiếu đạm qua đặc điểm này. Giai đoạn nặng, lá già cũng xuất hiện tình trạng vàng, lá non vàng toàn bộ.

Biểu hiện cà phê thiếu kẽm (Zn)

Lá non vàng nhưng gân lá vẫn còn xanh, chùm lá ngắn và không phát triển lớn. Tán cây có dạng như bụi hồng, cành dự trữ không phát triển, cây còi cọc. Năng suất và chất lượng giảm mạnh, năm sau cũng khó đạt năng suất cao do thiếu cành dự trữ.

Biểu hiện cà phê thiếu Bo (B)

Chồi non teo dần và chết, lá đọt nhỏ và khô từ mép vào trong. Cây thiếu Bo có tỷ lệ đậu trái thấp, trái non rụng nhiều. Các cành không phát triển, trơ trụi, chỉ còn lại vài cành mang ít trái.

Biểu hiện cà phê thiếu Mangan (Mn)

Lá non chuyển vàng trắng nhưng gân lá vẫn có màu xanh nhạt. Lá không quá nhỏ như khi thiếu kẽm, cây phát triển chậm, năng suất và chất lượng cà phê giảm.

Biểu hiện cà phê thiếu đồng (Cu)

Chồi non teo dần, cây còi cọc và dễ bị nấm bệnh tấn công. Đây là một trong những dấu hiệu thường gặp ở các vùng đất thiếu đồng hoặc không được bón bổ sung đồng.

Biểu hiện cà phê thiếu sắt (Fe)

Lá đọt chuyển bạc trắng như hiện tượng bạch tạng, trong khi các lá bên dưới vẫn xanh bình thường. Thiếu sắt không phổ biến nhưng vẫn xảy ra ở các vườn bón quá nhiều lân hoặc vôi.

2. Giải pháp khắc phục và phòng ngừa tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng ở cây cà phê

Phát hiện cây cà phê thiếu dinh dưỡng chỉ là bước khởi đầu. Điều quan trọng hơn là áp dụng đúng giải pháp khắc phục và phòng ngừa để cây phát triển khỏe mạnh, ổn định năng suất và chất lượng hạt.

• Bón phân đầy đủ và cân đối: Việc cung cấp đầy đủ các nguyên tố đa lượng (như đạm, lân, kali), trung lượng và vi lượng, cùng với sự cân đối giữa phân hóa học và phân hữu cơ, là rất quan trọng để đảm bảo cây cà phê phát triển khỏe mạnh. ​

• Sử dụng phân bón lá: Khi phát hiện cây thiếu dinh dưỡng, việc sử dụng phân bón lá để phun có thể mang lại hiệu quả tức thì, giúp cây hấp thụ nhanh các chất dinh dưỡng cần thiết. ​

• Thực hành canh tác bền vững: Áp dụng các biện pháp như chọn đất trồng phù hợp, thiết kế lô trồng hợp lý, trồng cây che bóng và chắn gió, chọn giống tốt, tỉa cành tạo tán hợp lý, bón phân cân đối và phòng trừ sâu bệnh kịp thời đều góp phần ngăn ngừa tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng và đảm bảo năng suất cao cho cây cà phê.

3. Lưu ý về việc bổ sung dinh dưỡng cho cây cà phê

• Cân đối các nguyên tố dinh dưỡng:
  • Hiện tượng thiếu dinh dưỡng ở cây cà phê không chỉ xảy ra do bón thiếu phân mà còn do bón quá nhiều nhưng mất cân đối giữa các nguyên tố. Ví dụ: bón đạm (N) quá cao sẽ khiến cây không hấp thụ được kali (K), dẫn đến thiếu kali.
  • Trường hợp bón đạm nhiều năm liên tục còn gây chua đất, tăng hàm lượng nhôm di động, làm hại rễ và cản trở cây hấp thụ dinh dưỡng khác như lân (P) hoặc magiê (Mg).
• Xem xét nhu cầu dinh dưỡng theo từng giai đoạn:
  • Ở giai đoạn quả lớn nhanh, nếu rễ bị bệnh, triệu chứng thiếu kali sẽ xuất hiện đầu tiên. Trong nhiều trường hợp, cây có thể biểu hiện thiếu nhiều nguyên tố cùng lúc.
  • Việc tăng lượng phân bón không đồng nghĩa với tăng năng suất, chỉ có thể cải thiện khi bổ sung chính xác chất dinh dưỡng cây đang thiếu.
• Tránh hiện tượng kháng dinh dưỡng:
  • Bón kali (K) cao mà không cân đối với đạm (N) sẽ làm cây thiếu canxi (Ca) hoặc magiê (Mg).
  • Bón lân (P) cao hoặc liên tục dùng lân nung chảy có thể khiến cây khó hấp thụ kẽm (Zn) và kali.
• Kiểm tra tình trạng bệnh lý của rễ:
  • Các bệnh liên quan đến rễ cà phê có thể làm xuất hiện triệu chứng thiếu đạm (N), lân (P), kali (K), hoặc magiê (Mg).
  • Khi cây có dấu hiệu thiếu dinh dưỡng, cần kiểm tra toàn diện cả yếu tố dinh dưỡng lẫn bệnh lý để xử lý kịp thời và hiệu quả.

Nhận biết sớm triệu chứng thiếu dinh dưỡng ở cây cà phê là bước quan trọng giúp bà con nông dân kịp thời điều chỉnh và bổ sung dinh dưỡng phù hợp. Hãy luôn đồng hành cùng cây cà phê của bạn, lắng nghe những “tín hiệu” từ cây để có hướng xử lý chính xác, đảm bảo mùa vụ thành công!