Lời khuyên trị ve sầu hại cà phê hữu ích từ chuyên gia 2025

Chắc hẳn, ve sầu hại cà phê luôn là vấn đề khiến bà con vô cùng đau đầu? Bà con vẫn chưa tìm được được biện pháp tối ưu nào để trị triệt để loại ve này? Đừng lo lắng! Trong bài viết này, Thủy sính sẽ cung cấp cho bà con những thông tin chi tiết về loài côn trùng gây hại này và biện pháp hữu ích giúp bảo vệ cây cà phê khỏi sự tấn công của ve sầu.

1. Tìm hiểu về ve sầu hại cà phê

1.1 Các loại ve sầu chính gây hại cà phê

Theo các tài liệu nghiên cứu từ Viện Bảo vệ Thực vật, đã ghi nhận 6 loài ve sầu xuất hiện trên các vườn cà phê tại vùng Tây Nguyên. Trong đó, 3 loài phổ biến nhất với mức độ gây hại cao bao gồm: Dundubia nagarasagna Distant (Ve sầu phấn trắng), Pomponia daklakensis Sanborn (Ve sầu cánh vân) và Purana pigmentata Distant (Ve sầu nâu đỏ).

1.2 Vòng đời của ve sầu hại cà phê

Vòng đời của ve sầu, mặc dù chưa được xác định chính xác định nhưng sẽ dao động từ 2 đến 25 năm tùy loài và điều kiện môi trường. Các giai đoạn chính bao gồm:

• Trứng: Con cái sử dụng máng đẻ để đặt trứng vào các cành nhỏ (đường kính từ 0,5 – 1cm), thường ở mặt dưới của cành hoặc những vị trí ít ánh sáng. Trứng có thể được đẻ theo kiểu rải rác hoặc thành từng ổ, mỗi ổ chứa từ 10 – 20 trứng. Một con cái có thể đẻ tới 400 – 600 trứng, tương đương 40 – 50 ổ. Thời gian phát triển của trứng kéo dài 4 – 14 tuần, phụ thuộc vào loài và điều kiện ngoại cảnh.
• Ấu trùng: Sau khi nở, ấu trùng rơi xuống đất và đào hang sâu từ 15–40 cm để tìm rễ cây cà phê, nơi chúng chích hút nhựa để sinh sống. Giai đoạn này kéo dài từ 2–17 năm, tùy thuộc vào loài ve sầu. Đây là giai đoạn gây hại nghiêm trọng nhất, làm suy yếu hệ thống rễ và ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của cây.
• Trưởng thành:
  Khi đến kỳ vũ hóa, ấu trùng bò lên khỏi mặt đất vào ban đêm, leo lên cành hoặc lá cây để lột xác và trở thành ve sầu trưởng thành. Ve sầu trưởng thành sống trong khoảng 2 – 4 tuần. Con đực tạo âm thanh để thu hút bạn tình, trong khi con cái không kêu. Sau khi bắt cặp và đẻ trứng, chúng sẽ hoàn tất vòng đời của mình
  • Loài có vòng đời dài (13 – 17 năm) thường vũ hóa đồng loạt trong vài ngày, từ giữa tháng 5 đến đầu tháng 6.
  • Loài có vòng đời ngắn (2 – 7 năm) vũ hóa rải rác từ tháng 4 đến tháng 9.

1.3 Đặc tính gây hại của ve sầu

Ve sầu là loài côn trùng gây hại chủ yếu ở giai đoạn ấu trùng: 

• Chích hút nhựa từ rễ cây: Ấu trùng ve sầu sống trong đất, bám vào rễ cây (đặc biệt là cây cà phê) và chích hút nhựa. Điều này làm giảm khả năng hấp thụ nước và dinh dưỡng, khiến cây suy yếu.
• Cắn đứt rễ tơ, rễ cám: Ấu trùng di chuyển và ăn các rễ nhỏ, gây tổn thương bộ rễ. Những vết cắn này tạo điều kiện cho nấm bệnh và tuyến trùng xâm nhập.
• Đào hang gây xáo trộn đất: Hang sâu từ 15–40 cm do ấu trùng tạo ra ảnh hưởng đến sự ổn định của rễ cây.

Ve sầu trưởng thành tiếp tục gây hại bằng cách chích hút nhựa từ cành và thân cây, tuy nhiên tác hại chủ yếu vẫn nằm ở ấu trùng

1.4 Thời điểm ve sầu hại sầu riêng phát triển mạnh

Ve sầu tồn tại và phát triển quanh năm tại các vùng trồng cà phê ở Tây Nguyên. Tuy nhiên, thời điểm ve sầu xuất hiện nhiều nhất là từ tháng 3 đến tháng 4 hàng năm, khi điều kiện khí hậu khô hanh trước mùa mưa trở nên thuận lợi cho sự sinh trưởng và phát triển.

2. Triệu chứng nhận biết ve sầu hại cà phê

Triệu chứng cây cà phê bị ve sầu gây hại có thể dễ dàng bị nhầm lẫn với hiện tượng thiếu dinh dưỡng hoặc bệnh vàng lá thối rễ. Tuy nhiên, việc quan sát kỹ các đặc điểm dưới đây sẽ giúp nhận biết chính xác:

Triệu chứng trên cây:

• Lá úa vàng và rụng: Cây bị ve sầu tấn công thường có lá úa vàng, chồi ngọn và lá ra ít. Nếu bị hại nhẹ, lá cà phê có thể mo lại lên phía trên; nếu bị nặng, lá sẽ rụng nhiều.
• Cành dinh dưỡng phát triển kém: Các cành dinh dưỡng bị ảnh hưởng, phát triển chậm, dẫn đến cây còi cọc và giảm khả năng sinh trưởng.
• Quả non phát triển chậm và rụng: Quả non trên cây bị hại thường phát triển chậm, một số bị rụng, ảnh hưởng đến năng suất.

Triệu chứng trên rễ:

• Rễ tơ bị đen và thối: Các rễ tơ ở độ sâu 0–15 cm phát triển chậm, một số bị đen, thối từ đầu rễ vào, do ấu trùng ve sầu chích hút và tạo điều kiện cho nấm, tuyến trùng tấn công.
• Giảm số lượng rễ tơ: Cây không ra rễ non, số lượng rễ tơ giảm rõ rệt, làm giảm khả năng hút nước và dinh dưỡng.

Dấu hiệu khác:

• Lỗ nhỏ dưới gốc cây: Sự xuất hiện của nhiều lỗ nhỏ dưới bồn cà phê (hơn 500 lỗ đục/bồn) là dấu hiệu của ấu trùng ve sầu chui lên mặt đất để lột xác

Lưu ý quan trọng:

Nếu phát hiện đồng thời các triệu chứng trên cùng với dấu hiệu lỗ nhỏ quanh gốc cây, cần tiến hành kiểm tra đất và rễ để xác định chính xác mức độ gây hại của ve sầu.

3. Biện pháp xử lý và phòng trừ ve sầu hại cà phê

3.1 Biện pháp xử lý ve sầu hại cà phê

Khi phát hiện cây cà phê đã bị ve sầu gây hại, cần thực hiện ngay các biện pháp xử lý sau để giảm thiểu thiệt hại:

Bước 1: Đào xới đất và loại bỏ ấu trùng 

Đào xới đất xung quanh gốc cây để tìm và tiêu diệt ấu trùng ve sầu. Tập trung vào khu vực có nhiều lỗ đục trên mặt đất.

Bước 2: Tưới thuốc diệt ve sầu

Áp dụng các loại thuốc ABAGENT 500WP đặc hiệu cho ấu trùng ve sầu đến từ nhà THỦY SÍNH có chứa hoạt chất Imidacloprid +  Cartap Hydrochloride. Thực hiện theo hướng dẫn sử dụng và tưới thuốc đều quanh gốc cây, tập trung vào vùng đất có dấu hiệu ve sầu hoạt động.

Bước 3: Phục hồi bộ rễ cho cây

Sử dụng các chế phẩm chứa Amino Acid chuyên dụng để kích thích hệ rễ phát triển mạnh mẽ. Bạn có thể tham khảo sản phẩm tưới gốc siêu Amino giúp bộ rễ phát triển mạnh, đâm sâu, lan rộng và hình thành rễ tơ, rễ cám. 

3.2 Biện pháp phòng trừ ve sầu hại cà phê

Biện pháp canh tác

Để phòng trừ ve sầu hiệu quả, các biện pháp cần được sắp xếp theo mức độ dễ thực hiện và khả năng áp dụng ngay tại vườn cà phê.:

• Dọn bồn, làm sạch gốc: Sau mỗi vụ thu hoạch, cào lá, dọn sạch cỏ dại và tàn dư thực vật quanh gốc cây để hạn chế nơi trú ẩn và sinh sản của ve sầu.
• Cắt tỉa cành: Tỉa các cành khô, cành sát gốc cây để giảm nơi ẩn nấp của ve sầu và hạn chế sự lây lan mầm bệnh.
• Tưới nước hợp lý: Không tưới nước vào buổi tối để hạn chế nấm gây hại phát triển.
• Chuẩn bị đất và cải tạo trước khi canh tác: Phơi ải đất và rải vôi cải tạo đất khoảng 15 ngày trước khi trồng để tiêu diệt trứng và ấu trùng có sẵn.
• Chọn giống chất lượng: Chọn giống kháng sâu bệnh từ các cơ sở uy tín, đảm bảo không mang mầm bệnh. Sử dụng giống có năng suất cao, phù hợp với điều kiện sinh thái của từng vùng.
• Bảo vệ thiên địch: Hạn chế tiêu diệt các loài thiên địch như kiến, nhện, ong và bọ rùa. Đây là các loài tự nhiên giúp kiểm soát số lượng ve sầu một cách hiệu quả.

Biện pháp che phủ nilon

Phương pháp che phủ nilon là cách thủ công hiệu quả để ngăn chặn ve sầu trưởng thành bò lên vũ hóa. Thực hiện bằng cách phủ nilon kín quanh gốc cây cà phê trong giai đoạn ve sầu hoạt động mạnh.

• Cơ chế hoạt động:
  • Khi ve sầu từ dưới đất bò lên, chúng bị cản bởi lớp nilon và không thể tiếp tục vũ hóa.
  • Phương pháp này cũng giúp ngăn ấu trùng ve sầu từ trứng trên cây rơi xuống đất và phát triển.
  • Lớp nilon còn hỗ trợ diệt cỏ dại và hạn chế các tác nhân gây bệnh khác xâm nhập.
  • Giúp giữ ẩm đất vào mùa khô và ngăn xói mòn trong mùa mưa.

Biện pháp sử dụng vôi bột

Vôi bột là một trong những giải pháp phổ biến để xử lý ấu trùng ve sầu trong đất. Pha dung dịch vôi bột 2% (2 kg vôi hòa với 100 lít nước) và tưới đều quanh gốc cây cà phê trong tháng 7 – 8, khi ấu trùng hoạt động mạnh.

• Quy trình thực hiện:
  • Tưới mỗi gốc khoảng 5 lít dung dịch vôi bột.
  • Sau khoảng 5 – 10 phút, ấu trùng ve sầu sẽ bò lên mặt đất.
  • Thả gà hoặc vịt trong vườn để hỗ trợ bắt ve sầu.
• Lưu ý:
  • Nhanh chóng thu gom và tiêu diệt ấu trùng sau khi chúng bò lên. Nếu không bắt kịp, ấu trùng sẽ quay trở lại hang.
  • Dùng chân gạt đất lấp miệng hang để ngăn chúng chui xuống sâu hơn.

Ve sầu hại gây ra những tổn thất lớn về kinh tế nếu không được kiểm soát kịp thời. Hy vọng với những chia sẻ trên sẽ giúp và con có thêm kiến thức để phòng trừ và xử lý loại côn trùng này một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Hãy liên hệ ngay với Thuỷ Sinh, nơi cung cấp các giải pháp phân bón chất lượng và dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp để đảm bảo vườn cà phê của bạn luôn khỏe mạnh và đạt năng suất cao. Đội ngũ chuyên gia của Thuỷ Sinh sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên hành trình bảo vệ và phát triển bền vững vườn cà phê. Liên hệ ngay hôm nay để nhận tư vấn chi tiết và tận hưởng những giải pháp tối ưu nhất!