Chuyên gia “bật mí” cách trị triệt để rệp sáp sầu riêng

Rệp sáp tấn công khiến trái sầu riêng non bị rụng đầy gốc,  quả chín bị đen sì vì nấm bồ hóng. Vậy làm thế nào để phòng trị rệp sáp sầu riêng hiệu quả? Bài viết này của Thủy Sính sẽ cung cấp cho bà con những thông tin chi tiết và các giải pháp hữu ích nhất, giúp bảo vệ vườn sầu riêng xanh tốt, cho thu hoạch bội thu.

1. Đặc điểm của rệp sáp

Rệp sáp, hay còn gọi là rệp dính, là một loại côn trùng gây hại phổ biến trên nhiều loại cây trồng, trong đó có sầu riêng. Chúng thuộc họ Pseudococcidae, bộ Cánh đồng (Hemiptera). 

Hai loại rệp sáp phổ biến Planococcus và Pseudococcus

1.1 Đặc điểm hình thái

Rệp sáp có kích thước khá nhỏ, chỉ khoảng 3-5mm, hình bầu dục, thân mềm. Cơ thể chúng được bao phủ bởi một lớp sáp trắng, giống như bột phấn, giúp chúng tránh được sự mất nước và một số loại thuốc trừ sâu. Màu sắc của rệp sáp có thể thay đổi tùy thuộc vào loài và giai đoạn phát triển, thường gặp là màu trắng, hồng nhạt hoặc xanh lục.

Một đặc điểm dễ nhận dạng của rệp sáp là chúng thường di chuyển chậm chạp và tập trung thành từng đám trên các bộ phận của cây như lá, thân, cành, quả non. Khi bị tác động, chúng sẽ tiết ra một chất dịch ngọt, dính, tạo điều kiện cho nấm bồ hóng phát triển, làm ảnh hưởng đến quá trình quang hợp của cây.

1.2  Cách gây hại

Rệp sáp sầu riêng gây hại bằng cách chích hút nhựa cây, khiến cây suy yếu, sinh trưởng kém, lá vàng úa, quả biến dạng.

Đặc biệt, rệp sáp còn “cộng sinh” với kiến và nấm bồ hóng để gây hại nặng nề hơn:

• Kiến đen: Tha rệp đi khắp nơi để rệp hút nhựa cây và tiết ra dịch ngọt cho kiến ăn.
• Nấm bồ hóng: Phát triển trên chất thải của rệp, cản trở quang hợp của cây.

2. Tác hại của rệp sáp trên cây sầu riêng

Rệp sáp gây ra những tác hại đáng kể đến cây sầu riêng, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và chất lượng quả. Cụ thể:

• Sinh trưởng kém: Khi rệp sáp chích hút nhựa cây, chúng lấy đi nguồn dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của cây. Điều này khiến cây sầu riêng sinh trưởng chậm, còi cọc, lá non bị xoăn, vàng úa và rụng sớm.
• Giảm năng suất: Sự tấn công của rệp sáp làm giảm khả năng quang hợp của cây, ảnh hưởng đến quá trình hình thành và phát triển quả. Quả sầu riêng có thể bị nhỏ, méo mó, chín không đều, thậm chí rụng hàng loạt, dẫn đến giảm năng suất nghiêm trọng.
• Giảm chất lượng quả: Rệp sáp không chỉ ảnh hưởng đến hình dáng bên ngoài mà còn làm giảm chất lượng bên trong của quả sầu riêng. Quả bị nhiễm rệp thường có cơm nhão, ít ngọt, hương vị kém thơm ngon, ảnh hưởng đến giá trị thương phẩm.
• Tạo điều kiện cho bệnh khác phát triển: Chất dịch ngọt do rệp sáp tiết ra thu hút nấm bồ hóng gây ra các vết thương hở, tạo điều kiện cho các loại nấm bệnh khác phát triển. Cây sầu riêng có thể bị nhiễm nhiều bệnh cùng lúc, gây thiệt hại nặng nề.

3. Biện pháp phòng trị rệp sáp cây sầu riêng

Để bảo vệ cây trước nguy cơ nhiễm bệnh cũng như trị rệp sáp trên trái sầu riêng, bà con cần phối hợp áp dụng đa dạng các biện pháp sau:

3.1 Cách trị rệp sáp hại sầu riêng

Biện pháp sinh học: Sử dụng thiên địch của rệp sáp như bọ rùa, ong ký sinh… để tiêu diệt rệp sáp một cách tự nhiên. Ngoài ra, bà con có thể sử dụng các chế phẩm sinh học có nguồn gốc từ nấm, vi khuẩn (như Beauveria bassiana, Metarhizium anisopliae, Nấm xanh, Nấm trắng) để phun lên cây.

Biện pháp hóa học:

Trong trường hợp rệp sáp bùng phát mạnh, bà con có thể sử dụng thuốc hóa học đặc trị rệp sáp. Tuy nhiên, cần lựa chọn loại thuốc có hiệu quả cao, ít độc hại và tuân thủ đúng liều lượng, hướng dẫn sử dụng.

Bước 1: Xới đất nhẹ quanh gốc để rệp dễ bị đẩy ra ngoài. Sử dụng vòi phun áp lực nhắm thẳng vào gốc để đẩy rệp sáp ra khỏi rễ. Lúc này, một phần sáp sẽ bong khỏi cơ thể rệp, giúp chúng dễ bị tách rời khỏi cây.

Bước 2: Rải thuốc trừ kiến quanh gốc với 20-30 gram thuốc loại rải gốc kết hợp ít đường để dụ kiến và tiêu diệt.

Bước 3: Sử dụng hoạt chất thường để diệt rệp sáp: Cartap Hydrochloride, Acetamiprid + Buprofezin có trong sản phẩm Ledan 95 SP và KhongRay 54WP Thuỷ Sính.

Phun 2 -3 lần liên tục cho đến khi rệp sáp biến mất hoàn toàn

3.2 Cách phòng tránh rệp sáp hại sầu riêng

• Vệ sinh vườn thường xuyên: Dọn dẹp sạch sẽ cỏ dại, lá rụng, cành khô… trong vườn sầu riêng để tạo môi trường thông thoáng, hạn chế nơi trú ẩn của rệp sáp và kiến.
• Bón phân cân đối: Bón phân đầy đủ, cân đối theo nhu cầu của cây để giúp cây sầu riêng sinh trưởng khỏe mạnh, tăng sức đề kháng với sâu bệnh hại.
• Kiểm soát kiến: Diệt trừ kiến trong vườn sầu riêng bằng cách sử dụng thuốc diệt kiến sinh học… để ngăn chặn chúng tha rệp sáp từ cây này sang cây khác.
• Phòng ngừa rệp sáp: Tưới dưới gốc thuốc phòng ngừa rệp sáp định kỳ do rệp sáp sống dưới rễ. Sử dụng ngay sản phẩm Ledan 95 SP + 0.5 lít nước rửa chén hoặc dầu ăn giúp phòng trừ toàn diện rệp sáp.
• Chọn giống kháng bệnh: Nên chọn trồng những giống sầu riêng có khả năng kháng rệp sáp, ví dụ như giống Dona, Monthong… để giảm thiểu nguy cơ bị nhiễm bệnh.

4. Một số lưu ý khi phòng trị rệp sáp sầu riêng 

Để mang lại hiệu quả phòng trừ rệp sáp hiệu quả nhất, bạn nên tham khảo một số lưu ý sau đây:

• Thời điểm phun thuốc: Nên phun thuốc vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát, khi trời ít nắng và gió, để tránh thuốc bay hơi hoặc bị rửa trôi, đồng thời hạn chế ảnh hưởng đến các loài thiên địch có lợi.
• Luân phiên thuốc: Để tránh hiện tượng rệp sáp kháng thuốc, bà con nên luân phiên sử dụng các loại thuốc có hoạt chất khác nhau.
• Phun ướt đều tán lá: Khi phun thuốc, cần đảm bảo phun ướt đều toàn bộ tán lá, đặc biệt là mặt dưới lá, nơi rệp sáp thường trú ẩn.
• Đảm bảo đất ẩm: Trước khi tưới thuốc trị rệp sáp, bà con cần đảm bảo đất đủ ẩm để thuốc có thể thẩm thấu tốt vào đất và rễ cây, tiêu diệt rệp sáp hiệu quả hơn.
• Kết hợp nhiều biện pháp: Nên kết hợp nhiều biện pháp phòng trị khác nhau để tăng hiệu quả kiểm soát rệp sáp, ví dụ kết hợp biện pháp sinh học với biện pháp hóa học, hoặc biện pháp thủ công với biện pháp phòng ngừa.

Như vậy, bài viết cung cấp cho bà con các thông tin về bệnh rệp sáp sầu riêng. Hy vọng rằng những kiến thức này sẽ giúp bà con nông dân bảo vệ vườn sầu riêng của mình,  thu hoạch những trái sầu riêng thơm ngon, chất lượng, đạt năng suất cao. Để cập nhật thêm những thông tin hữu ích về kỹ thuật trồng và chăm sóc sầu riêng, cũng như các loại cây trồng khác,  bà con đừng quên ghé thăm website của Phân bón Thủy Sinh thường xuyên nhé!